Kadınları bekleyen tehlike! Erken menopozda risk artıyor
Finlandiya'da yapılan yeni bir araştırma, erken menopozun otoimmün hastalık riskini artırdığını ortaya koydu. 40 yaşında menopoz? Nedenleri, riskleri ve kadın sağlığı üzerindeki etkileri hakkında önemli bilgiler haberimizde.
Erken menopoz, kadınların hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyen olağan bir durumdur. Özellikle 40 yaşından önce menopoza giren kadınlarda otoimmün hastalıklar gibi sağlık sorunları riski artmaktadır. Otoimmün hastalıklar, vücudun kendi dokularına saldırmasıyla ortaya çıkan bazı hastalıktır. Tip 1 diyabet, tiroid sorunları, lupus gibi rahatsızlıklar, erken menopoza sebep olan otoimmün hastalıklar arasında bulunur.
Menopoz da bebeklik, çocukluk ve ergenlik dönemleri gibi hayatın doğal bir dönemidir. Yumurtalıklardaki folikül miktarının azaldığı menopoz döneminde buna bağlı olarak da östrojen üretimi azalır. İlerleyen zamanla birlikte östrojen üretimi durur ve yumurtalıklar küçülür.
Tüm bu değişimlere bağlı olarak da kadınlarda adet döngüsü kesilir ve doğurganlık sona erer. Dünya genelinde 45-55 olan menopoz yaşı Türkiye'de ortalama 46-48 yaştır. 45 yaşın öncesi ise erken menopoz olarak değerlendirilir. Peki Erken menopoz nedenleri nelerdir? Erken menopozun bir çok nedeni olmakla birlikte radyoterapi, kemoterapi, enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar, çevresel nedenler, kürtaj ve düşükler, sık gebelik, aşırı şişmanlık, hipotiroidizm başta gelmektedir. Erken menopoz beraberinde de birtakım sorunlar meydana getirebilir.
ERKEN MENOPOZ TEHLİKELİ Mİ?
Eğer bir kadın 45 yaşından önce menopoza girmişse bu erken menopozdur. Herkesin merak ettiği bir diğer soru da erken menopoz tehlikeli mi?
Finlandiya’dan bilim insanları, 40 yaşından önce "prematür ovaryen yetmezliği" (erken menopoz) yaşayan kadınlarda otoimmün hastalık riskinin yükseldiğini belirledi.
Finlandiya'da bir grup araştırmacı, en az 12 yıl boyunca takip ettikleri yaklaşık 20 bin kadının sağlık sonuçlarını inceledi.
Buna göre, 40 yaşın altındaki yaklaşık 4 bin kadına farklı zamanlarda prematür ovaryen yetmezlik teşhisi konulduğunu tespit eden araştırmacılar, bu bireylerde tip 1 diyabet, tiroid bezinin aşırı çalışması, lupus, inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi otoimmün hastalıkların riskine dair verileri değerlendirdi.
KİMLER ERKEN MENOPOZA GİRER?
45 yaşından önce oluşan menopoz erken menopoz olarak değerlendirilir. Erken menopozun sebebi tam olarak bilinmeyebilir. Bununla birlikte otoimmün hastalıklar, enfeksiyonlar, çevresel nedenler, radyoterapi, kemoterapi, kürtaj ve düşükler, çok gebelik, aşırı şişmanlık, hipotiroidizm gibi sebeplerle erken menopoz oluşabilir.
MENOPOZ HANGİ HASTALIKLARI TETİKLER?
Özellikle menopoz sonrası kadınlarda kemik erimesine sık rastlanır. Menopoz hangi hastalıkları tetikler? diye merak ediyorsanız bu hastalıkları şöyle sıralayabiliriz: Kalp-damar hastalıkları, beyin-damar hastalıkları, bazı kanser türleri, jinekolojik problemler ve kronik hastalıkların şiddetinde artış gibi farklı rahatsızlıklar.
Araştırmacılar, en az bir otoimmün hastalığı bulunan kadınların oranının erken menopoz teşhisi öncesinde yüzde 5,6 iken, teşhis sonrası bu oranın yüzde 12,7’ye çıktığını belirledi.
Erken menopoz tanısı konulan kadınların, standart gruba göre otoimmün hastalıklara 2,6 kat daha yatkın olduğunu ifade eden araştırmacılar, daha önce otoimmün hastalığı olmayan kadınlarda, erken menopoz sonrasında üç yıl içinde bu hastalıkların görülme olasılığının neredeyse üç kat arttığını kaydetti.
The Guardian’ın haberine göre, araştırmanın yazarlarından jinekolog Dr. Susanna Savukoski, erken menopoz tanısı almış kadınların çoğunda otoimmün hastalık görülmediğini ancak doktorların artan riskin farkında olması gerektiğini vurguladı.
ERKEN MENOPOZU NE TETİKLER?
Hareketsiz yaşam sürmek erken menopoz riskini yükselten en önemli nedendir. Sigara içilmesi de erken menopozda önemli bir tetikleyicidir. Kişinin çok zayıf veya aşırı kilolu olması da önemlidir. Çok zayıf olan kadınlarda daha az yağ dokusu ve daha az östrojen bulunması erken menopoz riskini yükseltir.
Prematür ovaryen yetmezlik yani erken menopoz , 40 yaş altındaki kadınlarda düşük östrojen seviyelerinin eşlik ettiği, yumurtalıklarda erken fonksiyon kaybıdır.
Editör : Elif Demirtaş Bilir
