Çay içerken aman dikkat! Çay yanığı acısını hafifletmenin en pratik yolları

Çay yanığı, kaynar su yanıklarından olarak geçiyor ve bu durum genellikle 2. derece yanığa neden oluyor. Bu durumda ciltte kızarıklık, ağrı, kabarcık, şişlik gibi semptomlar görülebiliyor. Çay yanığı halinde ilk yapmanız gerekenler şunlardır: 

ÇAY YANIĞINDA İLK MÜDAHALE NASIL OLMALI? 

Çay yanığıyla karşılaşınca, ilk yapmamız gereken şey çay elbisemize döküldüyse elbisenin çıkarılmasıdır. Giysimizi çıkaramayacak bir durumdaysak, kaynar çayın döküldüğü yere derhal bolca soğuk su dökmelidir. Cildimizi soğuk suya bolca maruz bırakmalıyız. Ardından buzluktan buz küplerini çıkarıp temiz beze sarıp bunu yanık alan bölgeye tutmalıdır. Diğer yanıklarda olduğu gibi çay yanığında da yanık bölgesinin soğutulması oldukça önemlidir. 

Çay yanığının geçmesi için eczaneden reçetesiz olarak da alınan silverdin, madecassol, fito, hametan, bepanthol, gibi yanık merhemlerini sabah akşam yanığın üzerine sürmek yanığın geçmesine yardımcı olabilir. 

ÇAY YANIĞI NASIL GEÇER? 

Çay yanığında ilk yapacağınız şey yanık olan bölgeyi soğuk suya tutmak olmalıdır. Soğuk su hem yanığın hızla iyileşmesine yardımcı olur. Hem de yanığın su toplamasını, iz kalmasını önler. Yanık yeri kuruduktan sonra biraz bal sürülür. Bir süre yanık yerin ilk sızısı geçinceye kadar beklenir. Sonra yıkanıp kurulanarak şu doğal yöntemlere başvurulabilir: 

ALOE VERA JEL 

Aloe vera, antiinflamatuar, antibakteriyel özellikleri ve yanık yarasını hızlı iyileştirme etkileri nedeniyle uzun yıllardır yanık tedavisinde kullanılagelmiştir. Advances in Skin & Wound Care’da 2022 Kasım sayısındaki çalışmada aloe veranın ikinci derece yanık tedavisinde diğer tedavi yöntemlerine kıyasla yanığı daha hızlı iyileştirdiği tespit edildi. 

ACTA Pharmaceutica Sciencia’da 2018 Cilt 56 No. 2’deki sayıda geçen araştırmada 15 günlük kullanımda aloe vera jelin, yanık tedavisinde Silverdin® kremden daha etkili olduğu görüldü. 

Aloe vera jel yaprağını uzunlamasına kesin, kaşık yardımıyla içindeki jeli çıkarıp yanık olan bölgeye sürün. 

Aloe vera bitkiniz yoksa kozmetikçilerde satılan aloe vera jelleri de kullanabilirsiniz. 

BAL 

Bal, antik çağlardan bu yana yanık tedavisinde kullanılmıştır. Antibakteriyel ve antioksidan özellikleri sayesinde çay yanığına da iyi gelebiliyor. 

Annals of Burns and Fire Disasters’da 2001 Eylül sayısındaki “Balın topikal uygulamasının yanık yarası iyileşmesine etkileri” adlı, 100 yanık hastası üzerinde yapılan çalışmada ballı pansuman ile gümüş sülfadiazinli gazlı bez pansuman hastaların durumu karşılaştırıldı, balla tedavi edilen hastalarda yaraların daha hızla iyileştiği gözlemlendi. 

Burns’da 2017 Eylül sayısında yanık tedavisinde bal ile gümüş sülfadiazinin etkileri karşılaştırıldı. Yanıklara bal ile pansuman yapmanın gümüş sülfadiazinden daha iyi yara iyileşmesi sağladığı belirlendi. 

Balı gazlı bez sargısına yayın ve doğrudan yanığa koyun. Bandajı günde üç ila dört kez değiştirin. 

ZEYTİNYAĞI 

Jundishapur Journal of Natural Pharmaceutical Products’da 2013 Kasım ayındaki “İbn-i Sina'nın Kanonu'nda Yanık Yaralarının İyileşmesi İçin Geleneksel Bitkisel Çözümler” İbni Sina’nın El-Kanun fi't-Tıb adlı kitabında geçen yanıklar için doğal çözümlere yer verildi, bu yöntemlerden biri de zeytinyağı olarak geçiyor. Kitapta yanık yaralarında yara üzerine balmumu ve zeytinyağı kullanımı öneriliyor. 

 Çay yanığı tedavisinde zeytinyağı ve balmumu ile hazırlanmış merhem uygulanabilir. Gerekli malzemeler 130 gr doğal soğuk sıkım zeytinyağı ile 40 gr doğal balmumu. Zeytinyağı kaynama noktasına gelinceye kadar ısıtıldıktan sonra, içerisine 40 gram doğal balmumu eklenir. Balmumu eriyip homojen bir yapı aldıktan sonra bir iki kez kaynaması yeterli. Ocaktan alıp ılımaya bırakın, daha sonra kavanoza koyup buzdolabına kaldırabilirsiniz.   

ARGAN YAĞI 

Çay yanıkları için kullanabileceğiniz bir diğer doğal yöntem de argan yağıdır.  

Argan yağı yara iyileşme sürecini hızlandırabiliyor, doku onarımında önemli rol oynayabiliyor. Ostomy Wound Management'da 2016 Mart sayısında geçen ikinci derece yanık yarası olan fareler üzerinde yapılan çalışmada 14 gün boyunca günde iki kez ikinci derece yanıklarına argan yağı sürüldüğünde argan yağının ikinci derece yanıkların iyileşmesinde etkili olduğu tespit edildi. Ancak insanlar üzerinde de yapılacak çalışmalara ihtiyaç var. 

YUMURTA AKI 

Yumurta akı da çay yanığının geçmesinde kullanabileceğiniz bir diğer doğal çözümdür. Avicenna Journal of Phytomedicine'da Mayıs-Haziran 2019'da geçen İran'da yakın zamanda yapılan bir tıbbi çalışma, geleneksel yumurta akı bazlı merhemin gümüş sülfadiazinle (yaygın bir yanık kremi) birleştirilmesinin, gümüş sülfadiazin tek başına kullanılmasına kıyasla yara iyileşme oranını ve hastaların sağlık durumunu iyileştirdiği tespit edildi. 

Yanık yere su tutulur ve rahatlatılır. Sonra kurulanır. Yumurta akını beyazından ayırıp çay yanığı olan bölgeye sürebilirsiniz

ÇAY YANIĞINA HANGİ KREM SÜRÜLÜR? 

Çay yanığının geçmesi için silverdin, madecassol, fito, hametan, bepanthol kremler kullanılabilir. 

ÇAY YANIĞI İZİ GEÇER Mİ? 

Çay yanığı genellikle ciltte 2. derece yanığa neden olur.2. derece yanıklar yüzeyel ve derin olarak iki gruba ayrılır. Yüzeysel yanıklarda iz kalmazken, derin yanıklarda iz kalabilir.