Tırnak düşmesi, el ve ayak tırnak kalkmasının 10 nedeni ve tedavisi

Onikoliz (tırnak düşmesi), travma veya yaralanmaya bağlı olduğunda genellikle tek tırnak düşer ve düşen tırnak zamanla kendiliğinden iyileşir, uzar. Ancak bunun dışında birden fazla tırnakta da düşme meydana gelebiliyor.

Nail Disorders'da 2019 yılında “Sistemik Bozukluklarda Tırnaklar” adlı çalışmaya göre sedef hastalığı, hipotiroidizm, demir eksikliği anemisi, sarı tırnak sendromu, şeker hastalığı, akciğer kanseri, vampir hastalığı, bronşektazi, gebelik, bağ dokusu hastalıkları, frengi, periferik damar hastalığı, cüzzam hastalığı, sinir iltihabı, kronik böbrek hastalığı, ilaçların yan etkileri (psoralenler, sitostatikler ve tetrasiklinler içeren ilaçlar) ve C vitamini eksikliği tırnakta düşmeye yol açabiliyor.

TIRNAK DÜŞMESİ NEDEN OLUR?

Tırnak düşmesi çoğu zaman tırnağın darbe alması yahut tırnak mantarına bağlı ortaya çıkıyor.

Tırnak düşmesinin diğer yaygın nedenleri şunlardır:

YARALANMA (TRAVMA)

Tırnak düşmesinin en sık karşılaşılan nedeni tırnağın travmaya uğraması.

Tırnağı bir yere çarpmak, tırnağın üzerine bir şey düşmesi gibi yaralanma ve travmaya bağlı olarak tırnak plağı hasar görüp tırnakta düşme meydana gelebiliyor.

TIRNAK MANTARI

Tırnak düşmesinin bir diğer yaygın nedeni de tırnak mantarı.

Tırnak mantarına  “dermatofit” adı verilen mantarlar neden oluyor. Amerikan Dermatoloji Akademisi (American Academy of Dermatology)tırnak mantarının tırnağın bir kısmında sararma, beyazlaşma, kahverengileşme, tırnakta kalınlaşma, kırılma gibi belirtilere yol açabildiğini söylüyor.

Tedavide oral mantar önleyici ilaçlar, tırnak cilası ve lazer gibi tedaviler kullanılabiliyor.

Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology’de 2020 Eylül ayında yer alan çalışmaya göre tırnak mantarında oral antifungal ilaçlar topikal antifungallardan daha etkili ve tedavi süreleri topikal tedavilere göre nazaran daha kısa sürüyor.

KİMYASAL REAKSİYON

Oje, parlatıcı, oje çıkarıcı ve takma tırnaklardaki kimyasallar da tırnak plağını olumsuz etkileyip tırnağın düşmesini tetikleyebiliyor.

İLAÇLARIN YAN ETKİLER

Kemoterapi ilaçları,  steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler), psoralenler ve oral retinoidler (A vitamini türevleri) yan etki olarak tırnak düşmesi yapabiliyor.

TIRNAKTA SEDEF HASTALIĞI

Tırnaklarda sedef hastalığı da tırnak dokusunda değişiklik yaparak tırnak düşmesine neden olabiliyor.

Annals of Medicine’da 2022 Aralık’da geçen “Yaygın tırnak hastalıklarının optimal tanısı ve tedavisi” adlı makalede sedef hastalığının tırnakta düşme yapabileceği, tedavide topikal steroidler ve D vitamini kullanılabileceği yer aldı.

DEMİR EKSİKLİĞİ

Demir eksikliği vücutta yeteri miktarda demir bulunmadığında ortaya çıkıyor ve kansızlığa neden olabiliyor.

Demir eksikliği de birden çok tırnakta düşmeyi tetikleyebiliyor.

KALITSAL DİSTAL ONİKOLİZ

Nadir durumlarda kalıtsal distal onikoliz adlı genetik bir bozukluk da tırnak düşmesine yol açabiliyor.

Indian Journal of Dermatology'de Temmuz-Ağustos 2021'de geçen çalışmada kalıtsal distal onikolizin tedavisinin diğer onikoliz vakalarından daha zor olduğu ve bilinen etkili bir tedavisi olmadığı yer aldı.

HİPERTİROİDİZM

Tiroid bezi boyunda bulunan kelebek şeklinde organdır.

Hipertiroidizm, troid bezinin yüksek miktarda tiroid hormonu üretmesiyle meydana geliyor.

Bu sağlık sorunu da tırnakta düşmeye yol açabiliyor.

KANSER

Case Reports in Dermatology'de Mart 2024'de yayınlanan çalışmaya göre tırnak düşmesi, nadiren melanom (cilt kanseri) veya skuamöz hücreli karsinomun bir belirtisi olarak ortaya çıkabiliyor.

Kanser olasılığını değerlendirmek için tırnak biyopsisi gerekebilir.

MANİKÜR

Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology’de 2015 Mayıs’de geçen makaleye göre manikür yaptırmak da tırnak düşmesini tetikleyebiliyor.

TIRNAK DÜŞMESİ (ONİKOLİZ) BELİRTİLERİ

Tırnak düşmesi genellikle ağrıya neden olmaz ancak tırnağın düştüğü bölgede bazen iltihap meydana gelebiliyor. Tırnak düşmesi şu belirtilere yol açabiliyor:

Tırnağın tırnak yatağından ayrılan kısmı beyaz veya sarımsı renk iken tırnağın geri kalan kısmı sağlıklı ve pembe renkte gözükebiliyor.

Tırnak yüzeyinde çukurluk, çöküntü.

Tırnağın düştüğü kısmın altındaki ciltte kalınlaşma

TIRNAK DÜŞMESİ İÇİN NE YAPMALI?

Tırnak düştükten sonra tırnak düşen parmağı 10-15 dakika soğuk suya tutmalı. Ardından antibiyotikli krem sürüp yapışmayacak şekilde sargı beziyle sarılmalı.

DÜŞEN TIRNAK TEKRAR ÇIKAR MI?

Evet, düşen tırnak tekrar çıkar. El tırnaklarının yeniden çıkması dört ila altı ay sürerken, ayak tırnakları ise sekiz ila on iki ayda yeniden çıkacaktır.

TIRNAK DÜŞMESİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tırnak düşmesi tedavisinde ilk adım, tırnağın tırnak yatağından ayrılmasına neyin sebep olduğunu belirlemektir.

Tırnak düşmesinin tedavisi nedenine göre şu şekilde yapılabilir:

• Tırnak darbe sonucu düştüyse oksijen tedavisi uygulanır. Tamamen düşmeyen tırnak uzman doktor tarafından çekip çıkarılır.
• Tırnak düşmesi demir eksikliğine bağlı meydana geliyorsa doktor demir ilaçları reçete edebilir.
• Sedef hastalığına yönelik tedaviler de tırnak sağlığına iyi gelip tırnak düşmesini önleyebilir
• Mantar enfeksiyonundan dolayı tırnak düşüyorsa oral ve topikal antifungal ilaçlar tedavide kullanılabilir.
• Hipertiroidizm tırnak düşmesi yapıyorsa troid bezinin çalışmasını kontrol altına ilaçlar tedavide yer alabilir.

TIRNAK DÜŞMESİ ACITIR MI, AĞRI YAPAR MI?

Tırnak düşmesi genellikle ağrıya neden olmaz. Ancak tırnak düşmesi yaralanma ve mantar hastalığına bağlı geliştiyse ağrı ve acı yapabiliyor.