Çocuklarınız şımarıksa onlara kızmayın! Altında yatan sebep tek çocuk sendromu olabilir
Birçok kişi tarafından dile getirilen "tek çocukların şımarık olduğu" yaygın bir inanıştır. Ancak bu inanış, gerçekten tek çocukların psikolojik ve davranışsal gelişimini nasıl etkiler? Araştırmacılar, "tek çocuk sendromu" olarak adlandırılan bu konuyu aydınlatmak için ilginç bulgulara değiniyor. Tek çocukların yaşamlarını nasıl etkileyebileceği ve detayları yazımızda…
Tek çocuk sendromu teorisi yalnızca kardeşi olmayan çocukların sosyal becerileri, davranışları ve kişilik özelliklerinin diğerlerine göre farklı olabileceğini öne sürüyor. Ancak mevcut araştırmalar, bu teorinin gerçeklikle uyumlu olmadığını göstermekte. Tek çocuklar diğer kardeşleri olan çocuklarla karşılaştırıldığında benzer düzeyde sosyal becerilere, davranışlara ve kişilik özelliklerine sahip olabilirler.
TEK ÇOCUK SENDROMU NEDİR?
Tek çocuk sendromu, kardeşi olmayan çocukların bazı olumsuz özelliklerle ilişkilendirildiği bir terimdir. Bu olumsuz özellikler arasında şımarıklık, bencillik ve yalnızlık tercihi gibi davranışlar bulunur. Tek çocuk sendromu terimi, E. W. Bohannon gibi çocuk psikologlarının 1800'lerde yaptığı çalışmalara dayandırılıyor. Bu çalışmalarda tek çocukların özelliklerini araştıran anketler, katılımcıların büyük bir kısmının olumsuz özellikler tanımladığını gösterdi. Ancak bu terimin günümüzdeki popülerliği bilimsel olarak geçerliliği ve güvenilirliği konusunda tartışmaları da beraberinde getiriyor. Tek çocuk sendromu fikri, pek çok uzman tarafından sorgulanmaktadır.
Bohannon'un 19. yüzyılın sonlarına ait anketi, yalnızca 200 katılımcıdan oluşuyordu ve bu katılımcılar tek çocukların şımarık ve aşırı hassas olabileceğini düşünüyorlardı. Bu dönemde tek çocuk olarak büyüyenlerin aşırı hassas olabileceği konusunda endişeler bulunuyordu. Ayrıca ebeveynlerin tek çocuklarına fazla odaklanmalarının bazı psikolojik sorunların gelişmesine neden olabileceği düşünülüyordu. Ancak bu anketin bilimsel geçerliliği ve güvenilirliği bugünkü standartlarla karşılaştırıldığında oldukça sınırlıdır.
TEK ÇOCUK SENDROMU GERÇEK Mİ?
Son zamanlarda yapılan araştırmalar tek çocukların, daha az paylaşımcı ve bencil olma gibi olumsuz algılarla karşı karşıya olduklarını gösteriyor. Bu durum bazen "tek çocuk sendromu" olarak adlandırılır ve bu sendromun varlığı iddia edilir. Ancak son araştırmalar, bu düşünce kalıbının gerçeği yansıtmadığını gösteriyor. Tek çocukların hayatlarının birçok yönünde olumsuz sonuçlarla bağlantılı olduğuna dair bilimsel bir kanıt bulunmuyor. Tek çocuk olmak kişilik özelliklerini olumsuz etkileme eğiliminde değil gibi görünüyor.
ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
2021'de gerçekleştirilen bir araştırma 342 çocuğun ve 227 annenin katıldığı bir çalışma sonucunda, tek çocuk sahibi ve birden fazla kardeşi olan çocukların ailelerinin karşılaştırıldığı bir inceleme yaptı. Bu araştırmada dikkate alınan faktörler arasında çocukların okula devamı, ebeveynlerin psikolojik durumu ve çocukların mide ağrısı şikayetlerine ebeveynlerin tepkileri vardı.
Araştırma sonuçları tek çocuk sahibi ebeveynlerin, çocuklarının mide ağrısı semptomlarını daha etkili bir şekilde azaltma olasılığına sahip olduklarını ortaya koydu. Bu sonuç, tek çocuk sahibi olmanın olumsuz bir etkiye sahip olduğu fikrine karşı çıkıyor ve tek çocuklu ailelerin çocuklarının sağlıklarına duyarlı bir şekilde yaklaştığını gösteriyor.
ÇİNDE BİLİNENLERİ DEĞİŞTİREN ARAŞTIRMA
2018 yılında gerçekleştirilen bir araştırma, Pekin'de yetişen tek çocukların ve kardeşi olan çocukların davranış özelliklerini, cinsiyeti ve Çin'in tek çocuk politikasının etkisini karşılaştırdı. Bu çalışma, Çin'de tek çocukların "küçük krallar ve kraliçeler" gibi benmerkezci veya şımarık olduğu yaygın bir önyargıyı sorguluyor. Bu önyargının, birden fazla yetişkinin (ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar vb.) aşırı ilgisi ile ilgili bir kanıdan kaynaklandığı düşünülüyor.
TEK ÇOCUK STEREOTİPİ ZARARLI MI?
2019'da yapılan bir araştırma, tek çocuklara yönelik yaygın olumsuz bakış açılarının bulunduğunu bu çocukların daha bencil ve narsistik olma olasılıklarının yüksek olabileceği fikrini öne sürüyor.
Araştırma kardeşi olan çocukların, çocukları yalnızca ayrı bir sosyal grup olarak görebildiklerini ve onlara daha olumsuz bir bakış açısına sahip olabileceklerini öne sürdü. Bu, tek çocukların akranları tarafından farklı muamele görmesine veya tek çocukların diğer çocuklarla olan ilişkilerinde sorunlar yaşamasına yol açabileceği düşünülmektedir.
Editör : Ceren Erdoğan
